اوتیسم چیست؟
اختلال طیف اوتیسم مجموعه‌ای از شرایط پیچیده است که بر رشد مغز تأثیر می‌گذارد و توانایی کودک در برقراری ارتباط، تعامل با دیگران و رفتارهای اجتماعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال ممکن است با ناتوانی‌های شناختی، مشکلات گفتاری و حساسیت‌های حسی نیز همراه باشد.
علائم اوتیسم در کودکان
والدین باید به علائم زیر به عنوان هشدارهایی که نیاز به بررسی تخصصی دارند توجه کنند:
۱. مشکلات در تعامل اجتماعی
- عدم تماس چشمی با دیگران
- ناتوانی در برقراری ارتباط با همسالان
- بی‌تفاوتی نسبت به اطرافیان یا عدم واکنش به نام خود
۲. اختلال در مهارت‌های ارتباطی
- تأخیر در حرف زدن یا عدم صحبت
- تکرار کلمات یا عبارات بدون درک معنای آن‌ها (اکولالیا)
- عدم استفاده از زبان بدن، اشاره یا حرکات برای بیان نیازها
۳. رفتارهای تکراری و علایق محدود
- چرخاندن اشیا، دست زدن مکرر، تاب دادن بدن
- وابستگی شدید به روتین و مقاومت در برابر تغییر
- علاقه‌ی بیش از حد به موضوعی خاص
۴. حساسیت‌های حسی
- واکنش شدید به صدا، نور یا لمس
- بی‌تفاوتی غیرطبیعی نسبت به درد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر والدین متوجه یک یا چند مورد از نشانه‌های بالا در کودک خود شدند، بهتر است در اسرع وقت با یک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مشورت کنند. تشخیص زودهنگام می‌تواند به بهبود روند درمان و سازگاری کودک کمک فراوانی کند.
دلایل احتمالی اوتیسم
علت دقیق اوتیسم هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، اما پژوهش‌ها نشان داده‌اند که عوامل ژنتیکی، مشکلات در رشد مغز و عوامل محیطی مانند عفونت‌های دوران بارداری یا تماس با مواد شیمیایی خاص ممکن است نقش داشته باشند.
نقش والدین در مواجهه با اوتیسم
۱. آگاهی و پذیرش
پذیرفتن شرایط کودک و کسب اطلاعات علمی و معتبر درباره اوتیسم اولین قدم برای والدین است.
۲. مراجعه به متخصصان
ارزیابی توسط پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، گفتاردرمانگر، کاردرمانگر و روانشناس کودک برای طراحی برنامه درمانی ضروری است.
۴. پشتیبانی عاطفی
والدین باید ضمن حفظ آرامش، به حمایت عاطفی کودک و تقویت اعتماد به‌نفس او بپردازند.
نکاتی مهم برای والدین
- رفتار کودک را ثبت کنید: یادداشت‌برداری منظم از رفتارهای غیرعادی کودک به تشخیص بهتر کمک می‌کند.
- با کودک ارتباط برقرار کنید: حتی اگر کودک صحبت نمی‌کند، از طریق بازی، لمس و تماس چشمی تلاش کنید ارتباط برقرار کنید.
- با دیگر والدین در ارتباط باشید: گروه‌های حمایتی والدین کودکان دارای اوتیسم، منبع ارزشمندی از تجربیات و راهنمایی‌ها هستند.